Herb miasta był zawsze oznaką samorządu i oznaką reprezentacyjną miasta. Służył przy tym do oznaczania własności miejskiej, a w pierwszym rzędzie figurował na pieczęci miejskiej. Bronisław Czajkowski w Kronice Miasta Barcina napisał: „Herbem miasta jest róża, symbol Św. Wojciecha, umieszczona na jednej z pierwszych pieczęci miasta z 1578 roku. Miarodajnie przyjmuje się, że jest to sześciolistna czerwona róża na białym polu w srebrnych otokach. Inne źródła twierdzą, że herbem była pięciolistna rozeta, względnie sześciolistna na srebrnym polu. Według Huppa i Słupskiego winna to być czerwona róża na białym polu, a zatem w polskich kolorach. Herb z różą używany był jednak do czasów rozbiorowych i jest symbolem św. Wojciecha, patrona miasta, który pieczętował się różą, czyli herbem Poraj”.
Uchwałą nr 19/90 Rady Miejskiej w Barcinie z 27 lipca 1990 roku w sprawie herbu miasta Barcina ustalono, że jest nim „czerwona róża o sześciu płatkach na białym tle z zielonymi listkami i złotymi otokami”. Zapis potwierdzono w Statucie Gminy Barcin przyjętym Uchwałą Nr XXVIII/250/2017 Rady Miejskiej w Barcinie z dnia 31 marca 2017 r. w sprawie Statutu Gminy Barcin.
Zasady używania herbu i flagi Gminy Barcin reguluje Uchwała Nr XXIII/120/04 Rady Miejskiej w Barcinie z dnia 5 lipca 2004 roku.